Cari İşlemler Dengesi, Cari Açıklar, Sürdürülebilirlik, Dönemlerarası Yaklaşım
Ödemeler bilançosunun cari işlemler kalemi ticaret bilançosu (mal ve hizmet ithalatı ile ihracatı arasındaki fark), net faktör gelirleri (faiz ve kar payı gibi) ve net transfer ödemeleri (dış yardımlar gibi) toplamından oluşur.
Cari işlemlere dönemlerarası tüketim düzgünleştirmesi yaklaşımına göre sermaye akımları, ekonomik değişkenlere (çıktı, yatırım ve kamu harcamaları) dönemsel şokların varlığı durumunda toplam tüketimi düzgünleştirmek için tampon görevi görür. Bu bağlamda Türkiye’nin cari işlemler dengesinin optimal patikasında olup olmadığı dönemlerarası yaklaşım kullanılarak test edilmiştir.
Gregory – Hansen (1996) eş-bütünleşme testini yapısal kırılma için kullanarak cari işlem değişkenleri arasındaki potansiyel davranış değişikliklerini gösteren iki alt dönem elde edilmiştir. Çalışmada Türkiye’nin cari işlemleri için ödeyebilirlik koşulu da değerlendirilmiş ve iki alt dönem için dönemlerarası optimizasyon modeline dayanılarak Türkiye’nin cari işlemler dengesinin optimal tüketim düzgünleştirmesi öğesi bulunmuş ve modelin performansını sınamak için hipotez testleri kurulmuştur.
Sonuçlar, 2000’li yılların başında tüketim ve nakit akım değişkeni arasındaki ilişkide yapısal bir kırılmanın olduğunu göstermektedir. Sonuçlara göre Türkiye gelecekteki tüketimini bugüne çekme eğilimindedir. Ayrıca sonuçlara göre sermaye akımları Türkiye’nin dönemlerarası bütçe kısıtını yerine getirmesini sağlamaktadır.