Grafik Tasarım Eğitimi

Yaşamı kavramanın, anlamanın, algılamanın yollarından biri de; çağın en önemli iletişim yöntemlerini kapsayan, “Grafik Tasarım” ilkelerinin uygulanmasıyla oluşmaktadır. Çevremiz bizi sürekli olumlu ya da olumsuz etkiler. Bazı görseller, daha etkili estetik ve işlevsel değerlere sahiptir. Tüm bu görsel düzenin oluşumundaki temel disipline “Grafik Sanatlar – Grafik Tasarım“ diyoruz. Ve bu disiplini yaratıcılık bağlamında diğer disiplinlerle zenginleştirmemiz gerekiyor, disiplinlerarası, anlayışla yoğunlaşarak…

İletişim, işlevsellik, estetik duyarlılık, görsel algı Grafik Tasarımın varoluş nedenleridir.
Grafik Tasarım, İletişim adına sanatsal ifadelendirmeleri kullanır. Ve bilimden, bilgiden yararlanır. Grafik Tasarım çerçevesinde yapılacak tüm çalışmalar, tasarımlar estetik değerler kadar, işlevsel anlamda da ele alınmak durumundadır. Bu anlamda Grafik Tasarımın kapsamında üretilecek çalışmalar, etkili bir iletişim kurma özelliğine sahip olmalıdır. Grafik Tasarım çerçevesinde özellikle tanıtım – reklam bağlamında yapılan tüm çalışmalar, işlevsel olmak durumundadır. Ve bir o kadar a estetik olmalıdır. Dolayısıyla içinde yaratıcılığı barındırır.

İletişim, gönderici ve alıcı olarak adlandırılan iki insan ya da topluluk, grup-kitle arasında gerçekleşen bir duygu, düşünce, davranış ve bilgi alışverişi olarak tanımlanabilir. Günlük yaşamda iletişimin her türlüsü, insan ve çevre ilişkisinde bir köprüdür. İletişim salt sözle, müzikle olmaz. Yazı, resim, vücudun kullanımı da bir iletişim tarzıdır. İletişim, öğrenilen bir faaliyettir. Eğitim ve kitaplar bunun en iyi göstergesidir. Doğuştan getirilenler, eğitimle geliştirilir. İletişim de bunun içindedir. Çevre önemlidir. Çağın yoğunluğunda geçirilen süre, iletişim ile doludur. Bireyde ayırt edici kuvvet vardır. Estetik bilimi buradan kaynaklanır. İnsan etrafında gördüğü her şeyi seçer. Kendine uygununda karar kılar. Bu nedenle kendisine sunulanlar çok önemlidir. Burada ayırt edilenin kalitesi, estetiği, seviyesi, niteliği çok önemlidir. Bu da eğitimle geliştirilir. İyi bir ambalaj, kötü bir malı sattırır. ( Örn. Çikolatanın ambalajı kahverengiden mora dönüştürülünce satış rekoru kırılmış. ) Aynı şekilde yaratıcılık da eğitim yoluyla geliştirilir. “Yaratıcılık” kavramını da kapsar Grafik Tasarım eğitimi – dersi…

İçinde yaşadığımız çağ, iletişim çağıdır. Televizyon ve Internet bunun en iyi göstergesidir. İletişim, Grafik Tasarımda kazanımlar için kullanılan en önemli yoldur. Hedef kitleler seçilir ve bu kitle görsel olarak en iyi şekilde cezbedilmeye çalışılır. İzleyiciye sunulan bir sürü seçenek vardır. Çağın getirilerinden biri de budur; çok fazla seçenek içinde yaşamak durumunda olmamız. Adeta beyin bombardımanı, çağın özelliği olmuştur. İletişim organları etkili olabilmek için ( görsel – sözel ) Grafik Tasarımcılarla işbirliği içine girerler. Çünkü iyi bir tasarım her anlamda kazanç demektir. Ayırt etme; Grafik Tasarımcılarca başlar. Görsellikte hızlı okuma önemlidir, çağın getirisi bir de hız olduğuna göre. Burada önemli olan bir faktör de farklılıktır. ( Örn. Afişlerde kullanılan yazı biçimi okunaklı olmalı, harf aralıkları doğru saptanmalıdır. Öncelikle de iletişim amacı belirlenmelidir. ) Ve yaptığınız tasarımın ilginç olması, tercih edilmesi gerekir. Bunun için mesajın doğru olması ve etkili verilmesi önemlidir. Tüm bunlar dersimizin konusudur.

GöndericiMesajİletişim AracıAlıcı
PazarlananOkuyucu-İzleyici – Alıcı kitle; hedef kitle

Yaşamak için iletişim kurulur, kurulmalıdır. İnsanlar arası ilişkide, kişisel gereksinmeler, ikna etmek, güç elde etmek, örgütlenmek, ekonomik gereksinmeler ve değişim için iletişim gereklidir. En önemlisi de dünyayı anlamak, deneyimlerden anlam çıkarmak, kendini ifade etmek için iletişim gereklidir.

İletişim süreci aynı zamanda bir paylaşım sürecidir. İletişim, paylaşılan anlamlara dayalıdır. Bireyin kendi benliği ile iletişimi, bireyin başka biriyle iletişimi, bireyin grupla, kitle ile iletişimi söz konusudur. Bu, daha çok zenginleşmeyi ve yaratmayı beraberinde getirir. İletişimde mesaj gönderen ve alan insan ya da insanlar vardır. İletişimde etki, ekonomiye, bilgiye, duygusal tavra dayanabilir. Kitle iletişiminde kullanılan mesajlar; birçok insana ulaşma ve etkileme amacına yöneliktir ve genel niteliklere sahiptir.

Grafik İletişim; Grafik, görsel olarak algılanan şeylerle, görüntülerle ilgili bir kavramdır. İletişim her türlü bilginin insanlar arasındaki alışverişidir. Grafik iletişim; görüntülerden oluşan bilgilerin alış verişidir.

Mesaj; açık, ekonomik, sade, farklı, estetik bir yolla iletilmelidir. Modern insan görsel imgelerle ve grafik yoluyla öğrenir, iletişim kurar, yaşamını düzenler.

Grafik Sanatlar, çeşitli basım ve çoğaltma teknikleriyle gerçekleştirilecek resimsel ya da yüzeysel malzemenin tasarımı konusunu ele alan sanat grubudur. Bir grafik ürünü salt estetik işleve sahip olmakla kalmaz, somut bir kullanım alanında işe yarar. ( Amblem, afiş tasarımı, kitap kapağı tasarımı, tekstil tasarımı vs. )

GRAFİK SANATLAR – GRAFİK TASARIM

Genel tanımı: baskı ile çoğaltma, dağıtma ve tüketme…
Grafik Tasarım: İşlevsellik ve estetiğin bütünleşmesini içeren çalışmalardan oluşur… Görsel iletişim tasarımı. Yazı ve resmin bir arada kullanıldığı anlatım dilidir. Grafik Tasarım, bir mesajı görsel iletişim yoluyla hedef kitleye duyurma işlevini estetiksel tavırla birlikte resim ve yazıyı birbirini tamamlayan bir düzenleme içinde kullanarak yerine getirir. Farklı kitleye, farklı insanlar arası ortak iletişim dili kurmak açısından çok önemli bir işlevi olan bu TASARIM dalı, iletişim medyalarına paralel çok büyük oranda insan yaşamında yer alır. Dünyadaki iletişim ağında vazgeçilmez bir unsur olmuştur.

Grafik Tasarımda, estetik ve işlevsellik bir araya gelmiştir. İşlevsellik görevi, estetikle taçlandırılarak yaşama, insana sunulmuştur. Resimden, farklı tarafı işlevsel de oluşudur. Ayrıca onun kadar özgür değildir. Bağımlıdır; müşteriye, bilgiye… “Duygunun yanında mantığın varlığı da söz konusudur.”(T.ÇELLEK) Grafik tasarımcı tabii ki yaratıcı, farklı olma durumundadır. Ancak iki tarafa bağlıdır. Bir sipariş verene, bir de hitap edeceği kitleye. Hedef kitleyle iletişim kurabilmesi için doğru dilin seçilmesi, görsel imajın dikkat çekmesi, akılda kalması en önemli unsurlardır. Tüm bunlar için bilgi-bilgilenme gereklidir.

• Görsel imajın, mesajın akılda kalması.
• Espri
• Şok etkisi yaratma
• Farklı teknikler, fotoğraf vs.
• Farklı anlatım yollarına başvurulabilir.
• Farklı disiplinlerden yararlanabilir. ( TÇ )

Amblem, özgün yazı ( logotype ) afiş, basın ilanı, ( dergi, gazete ilanı ) billboard (büyük boy kentsel afiş ) basılı kağıt – antetli kağıt, zarf, davetiye, tebrik kartı, pul, mektupla duyuru – direkt, e-posta, TV filmi, ürün tanıtımı için etiket ve ambalaj vb. unsurların tasarımı, Grafik tasarımın konularıdır. Böylece tüm kitle iletişim alanlarında etkinlik gösterir. Tabii Grafik sanatlar bununla sınırlı değildir. Baskı grafiği ( özgün baskı resim ) vs alanları da var.

İletişim, duvar resmiyle başlamıştır. 19.yy. Endüstri devrimi etken olmuştur. Teknoloji kitle iletişim çağını açmış, grafik tasarımın gelişme ortamını hazırlamıştır. Tasarım süreci ise işlevsellikle estetiğin birleşmesinden oluşmuştur. Endüstrinin öncelikle kiçe-çirkine, bayağı görüntüye neden olması tasarımın gündeme oturmasına neden olmuştur. Tasarım süreci, işlevsellikle estetiğin birleştirilmesiyle başlamıştır. Böylece teknolojinin seri imalinin işlevsellik ve estetiği birleştirmesi sonucu grafik tasarım, yaşamda bilinçli olarak yerini almıştır. Görsel anlatım yoluyla kurulan kitlesel iletişimin başlıca unsuru Grafik Tasarım olmuştur. Bu da yeni bir sanatsal tavır, yeni bir görme biçimi, yeni bir görsel dil oluşturmuştur. Yalın yapıda görsel bir sanat. Bu alanın başlangıç okulu BAUHAUS = Uygulamalı Sanatlar Okuludur. Sanat+endüstri+biçim+renk+mekan+tasarım. Ama sade, yalın, açıklık ve düzen anlamında.

Grafik Tasarım, kavramların görsel anlatımıdır. Görüntü, bilgi, düşünce, kavram görsel dili oluşturur.
( Yararlanma; Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi )

AFİŞ

Afiş bir görsel iletişim aracıdır.
Afiş dilimize Fransızcandan geçmiştir. İngilizce’de Poster sözcüğü kullanılır. 19.yy.ın sonunda resim sanatçıları tarafından uygulanıyor ve sanatsal duyuru alanında kullanılıyordu. Sanayileşme, tanıtım alanında afişin önemini ön plana çıkarmıştır. Bu gün reklam – tanıtım aracı olarak kullanılan en önemli biçimdir. Avrupa’da T. Lautrec ilk afişlere damgasını vururken, bizde de İhap Hulusi aynı özelliği taşıyan ilk grafikerlerimizdendir. Ayrıca tanınmış sanatçılarımızdan Bülent Erkmen, Mengü Ertel, Yurdaer Altıntaş, Alinur Velidedeoğlu, Sadık Karamustafa, Savaş ÇEKİÇ, İlhan Bilge’yi sayabiliriz. Ve M.C. Place, R. Tillblad, P. Smith, Minoru Shiokawa, Yossi EMEL, Jonathan BARNBROOK…

Afiş özünde dışavurumcudur. Söyleyecek sözü vardır. Bunu en iyi şekilde yapmak durumundadır. Afişin amacı bir ürünü, bir hizmeti tanıtmak, duyurmaktır. Bunun estetik kaygılarla hazırlanması, amacındaki başarıyla koşuttur. Yani hem işlevsellik, hem de estetiksellik söz konusudur. Afiş, çeşitli ögelerin kompoze edilmesiyle oluşur. Bu düzenleme; biçim-resim, renk, yazı, amblem, marka, slogan vb ögelerden oluşur. İmge; görsel imge, görülen nesne beyinde bir imge oluşturur, rengiyle, biçimiyle. Görsel algının önemi ayrıntının görülmesinde yatar. Ürünün ayırt edici özelliği simgelerde ortaya çıkmıştır. Bu, okuma yazma bilmeyenlere de kolaylık olmuştur. Sonuçta ürünler arası ayırt edici işlevinden dolayı marka, simge, özgün yazı, işaretler önemlidir.

Afişin sesi olan slogan tüketiciyle afiş arasındaki iletişim köprüsüdür. Slogan, zorlayıcı olmamalıdır. Yapılan işi ön plana çıkaran, farklı ve yararlı özellik anlatan sloganlar tercih edilmelidir. Çağımızda tüketime sunulan ürünlerin çokluğu insanı kararsızlığa düşürebiliyor. İşte bunda etkili olan iyi bir tanıtımdır. Afiş, tüm ülkeye, dünyaya ya da bir semte, farklı yaşlara, farklı cinslere seslenilebilir.

Tanıtım; Bir ürünün ya da hizmetin tüketiciye ulaşmasına, yayınlanmasına tanıtım denir. Tanıtım için en yaygın iletişim araçları TV, basın ve afişlerdir. Afiş toplumla içiçedir ve her kesimden tüketiciye hitap eder. Afişin her konuda sözü olabilir. Resim, sinema, illüstrasyon ve güzel sanatların öteki kolları arasında özgür bir ilişkiyle ortaya çıkar.

Afiş hazırlanmadan önce genel ve özel hedefler belirlenir.

• Afişin amacı
• Hedef kitle
• Ürünün özellikleri
Afişin yapısını oluşturan özellikler:
• Marka
• Slogan
• Yazı
• Renk
• Resim
Bunlar;
• Özgün, farklı
• İlgi çekici
• Anlaşılır
• İnandırıcı-güvenilir
• Harekete geçirici olmalıdır.

Afiş, bireyleri ürün ya da hizmeti satın almaya teşvik edici olmalı, insanların psikolojisine hitap etmeli, toplumun sosyo-kültürel özelliklerine göre tasarımlanmalıdır. Öz ve biçim ilişkisine dikkat edilmelidir. Çünkü başarılı bir tanıtım için bu gereklidir.

Tanıtımın sınıflandırılması;
• Tanıtımın yönetildiği gruplara göre,
• Tanıtımın yapıldığı coğrafi alana göre,
• Tanıtımın zaman içindeki etkisine göre ( Şimdi ya da gelecekte satın alma)

Afiş, Bir ürün, olay ya da düşüncenin tanıtımı amacıyla yapılan görsel ögelerden oluşan işlevsel kadar estetiksel de olan bir nevi duvar resmidir. Resimli, yazılı ilandır.

Kullanılan yazı ve resimler tanıtılan ürün ile yakından ilgili olmalıdır. Tanıtımı yapılacak ürün ilginç, güzel dayanıklı ve ekonomik gösterilmelidir.

Afiş;
• Dikkat çekici,
• Etkili anlatımlı,
• Merak-ilgi uyandıran,
• Renk, biçim ve yazı uyumlu olmalıdır.

Afişte renk kullanımı çok önemlidir. Açık, parlak renkler dışa dönük duyguları gösterirler, parlak renkler canlandırıcı, soğuk ve koyu renkler gevşetici duygular verir. Renkler bellekte kalmaya, etkili olmaya yardımcı olurlar.

Afişte, yazının biçimi ve doğru kullanımı çok önemlidir. Kalın etli yazılar; güçlülüğü ve kararlılığı, ince etli yazılar; zarifliği, inceliği, hareketli yazılar; güzelliği, yuvarlak karakterli yazılar; yumuşaklığı, çocukları anımsatır. Yazı afişin bütünleyici temel ögesidir. Bu nedenle anlamı destekleyecek yazı türü ve renk kullanmalıdır. Afiş tanıtım kadar toplumun zevkini, kültürünü yükseltmekle de yükümlüdür. Afiş, tanıtımını yaptığı markanın tercih ediciliğini sağlamalı, sempati oluşturmalı, toplumun duygularına seslenmelidir. Anlatımı net olmalı, ayrıntıya gidilmemelidir. Afiş, uyarmaktır, görülmektir, yeni alışkanlıklar edindirmektir. Satın almada sosyal sınıflar önemli bir etkendir. Kır-kent, zengin-yoksul, genç-yaşlı, kadın-erkek gibi…

Afiş;
• Mantığa hitap eder
• Duyguya hitap eder
• Ürünün yararlarını gösterir
Resim, fotoğraf ve yazıyı uyumlu bir şekilde yanyana getirerek afiş oluşturulur.

Afişte,
• Başlık; çarpıcı, merak uyandırıcı, etkili, ilgi çekici olmalıdır.
• Metin; kısa, anlamlı, farklı, gereksinmeye yanıt verici,
• Görüntü ögesi ( karikatür, illüstrasyon, fotoğraf )
• Slogan

• Marka ( amblem, logo) bulunur.

Afiş;
• İlginç
• Basit-sade
• İnandırıcı
• Olumlu
• Aşırı satıcı olmayan
• Akıcı ve ilgi çekici bir dille hazırlanan
• Harekete geçiren olmalıdır.

Görüntü ögesinin özellikleri:
• Dikkat çekici
• Konuyu etkili ve kolayca anlatabilmeli
• Tüketicide alma isteği uyandırmalı
• Reklamın başlık, metin ve sloganını okutabilmek için merak uyandırmalı
• Yapmacık değil inandırıcı olmalı
• Reklamın diğer ögeleriyle uyumlu olmalı
• İlgiyi dağıtıcı ayrıntılardan arınmış olmalı
• Konunun üslubuna uygun olmalı
• Renk ve biçim uyumuna dikkat edilmeli

Marka; bir ürünün veya hizmetin diğerlerinden ayrılmasını sağlayan sözcük, ad, sembol ve işaretlerdir.

Amblem; simgedir. Logo; özgün yazıdır.

İyi bir markanın özellikleri;
• Markanın söyleyişi kolay olmalı ( logo)
• Farklı olmalı

• İnsan isimleri ve coğrafi isimler tercih edilmemeli.

İyi bir amblem ve özgün yazının (logotayp) özellikleri;
• İlgilinin özelliklerini yansıtmalı
• Bütünlüğü olmalı
• Logoların okunur olmalı
• Sade olmalı
Sonuçta bir yerde düzen aramak ve düzenlemek insanın yapısında vardır. Bu yapı da eğitimle geliştirilir. İnsanlar genellikle büyük biçimlere yazı ve başlıklara bakarlar. İki tür hareket vardır;
• Bakış hareketi ( göz)
• Yapısal hareket ( harf, ok, işaret, parmak vs.)
• Ritm
• Zıtlık-farklılık ( ölçü, biçim, renk, yön zıtlığı)
• Denge ( simetrik-bakışık, asimetrik-bakışımsız denge)
• Birlik- uygunluk
Afişi oluşturan ilkelerdir.

Konular: Serbest ve Barış, Özgürlük, … Çevre; Çevre kirliliği, hava kirliliği, nükleer radyasyon tehlikeleri, atmosfer-ozon, yaşanabilir bir çevre, Türkiye; dünyaya tanıtımı, Kentlerimiz, sinema, müzik, sempozyum vs…

Teknik: Serbest; kolaj, fotoğraf, illüstrasyon, suluboya, guvaş, lavi, siyah-beyaz, bilgisayar tasarımı, karışık teknik