bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
2.2.8. Enflasyon Üzerine Etkisi
Gelimekte olan ülkelere yönelik sermaye akmnn hzlanmas ile birlikte
bunun fiyatlara etkisi genellikle düürücü yöndedir. Bununla birlikte sermaye
akmnn hzlanmas ile yüksek enflasyona sahip ülkelerin hedefledikleri enflasyon
oranlarna dönmeleri tam olarak gerçeklememektedir. Enflasyonun kontrol edilmesi
veya düürülmesi büyük ölçüde, sermaye giriinin para arzndaki genilemeye
etkisinin snrlandrlmas ve yine sermaye giriinin döviz kurlarndaki etkisinin
snrlandrlmas ile sa+lanabilmektedir (Pamuk, 2006:40-41).
Ayrca Latin Amerika ülkelerinde, önemli sermaye giriinin oldu+u dönemde
sk para politikas ve yüksek reel faiz oranlar, reel olarak hayli de+erlenmi ülke
paras ve kamu kesiminin harcamalarnda büyük boyutlara varan ksnt gibi
politikalar uygulanmtr. Uygulanan bu politikalarn varl+ ile enflasyon aa+
çekilmitir. Ancak sa+lanan fiyat istikrar ile ilgili iki temel sorun bulunmaktadr.
Bunlardan ilki, bu istikrar sa+lamak için katlanlan üretim, istihdam ve gelir da+lm
bozukluklar bulunmaktadr. Okincisi ise, fiyat istikrar sa+lamaya yönelik olarak
uygulanan politikalar, son derece hassas ve uzun süre korunmas oldukça zor olan
dengeler üzerinde oturmaktadr (Önder ve Türel, 1993:122).
Bu politikalar uzun süre ekonomideki di+er dengelerle yürütmek ve hzl bir
büyüme sa+lamak hayli zor görünmektedir. Nitekim reel faiz oranlarnn ve ülke
parasnn reel olarak sürekli de+er kazand+ bir ekonomide istenilen yatrm
seviyesine ulamak güçlemektedir.
2.2.9. Fiyat Dalgalanmalar( ve Krizler
Ksa vadeli yabanc sermaye girileri, piyasadaki likiditeyi artrmaktadr.
Spekülatif amaçl sermayenin ülkeyi terk etmesiyle, finansal kurumlar likidite
skkl+ ve ciddi finansal kayplarla kar karya kalmaktadrlar. Böyle bir
ortamda, borçlanmann maliyeti artmakta ve ekonomik belirsizlik ortam ekonominin
daha da bask altna girmesine yol açmaktadr.
Finansal varlk fiyatlarndaki de+iiklikler, ok dalgalanmalar hzla döviz,
hisse senedi gibi menkul kymet piyasalarna aktarmaktadrlar. Bu duruma “bulama”
(contagion) ad verilmektedir. Bir ülkeye kar güvenlerini kaybeden yatrmclar
23
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
bulama etkisiyle ayn co+rafi bölgede bulunan, benzer ekonomik yapya sahip
ülkelerden, bu ülkelerin makroekonomik göstergeleri iyi olsa dahi çkmaya
balayabilmektedirler. Bu tür ‘sürü davranlar’ yatrmclarn ayn bilgi
kaynaklarn kullanyor olmalarndan ve asimetrik bilgiden kaynaklanmaktadr
(Unctad Papers, 1998:14).
Portföy yatrmlar sürecinde, rating kurulularnn yatrmclara bilgi
sa+lamadaki rolleri büyüktür. Pek çok yatrmc, özellikle kurumsal yatrmclar,
ka+t ihraç edenlerin, büyük uluslararas rating kurulularnn birinden bir kredi notu
bekler ve yatrm kararn bu nota göre verir. Hatta kurumsal yatrmclar, baz
hallerde belli bir kredi notunun altndaki menkul kymetlere yatrm yapmaktan
menedilmilerdir. Örne+in, ABD emeklilik fonlarnn sadece en yüksek üç rating
kategorisinden birinde yer alan ticari ka+tlara yatrm yaplabilmektedir. (S&P
raiting sistemine göre AAA, AA, A grubunda olan ka+tlar.) Ohraç edilen bir menkul
kymetin risk derecesi yükseldikçe, söz konusu ka+da ait kredi ratingi düer, bono
faizlerinin alm satm marj giderek artar. Tayland, G.Kore ve Endonezya’da tam bir
likidite krizi ba göstermiken, kredi notlarnn yatrm derecesinden spekülatif
dereceye düürülmesi, ülkelerden daha fazla sermaye çkna sebep olmutur. Kredi
notunun, balayan kriz üzerindeki istikrar daha da bozucu etkisi, rating
kurulularnn belirleyici etkisini gözler önüne sermitir (Unctad Papers, 1998:40).
Uluslararas rezervlerine oranla ksa vadeli d borç oranlarnn daha yüksek
oldu+u ülkelerin, finansal krizlere çok yakn olduklar söylenebilir. Eimdiye kadar,
finansal krizleri tanmlarken milli parann de+er kaybna, rezervlerin azalmasna
baklmaktayken, günümüzde baz ekonomi düünürleri sermaye hareketlerinde
keskin bir ters dönüü dikkate almaktadr.
Ayrca rezerv seviyesi, reel döviz kuru, kredi genilemesi, kamuya verilen
krediler ve enflasyon gibi kriterlere önem verilirken, ksa vadeli d borçlar ihmal
edilmitir. Rezervler içinde ksa vadeli d borç oran, potansiyel bir likidite sorunu
gösterebilece+i için, sermaye akmlarnn ters dönmesiyle tetiklenebilecek bir
finansal krizin iaretçisi de saylabilmektedir. Bir likidite sorunu olabilece+i
düüncesi, gelimekte olan ülke piyasalarnda kolaylkla panik havas
yaratabilmektedir. Bir ülkenin ne kadar ksa vadeli d borcu varsa finansal krizlerin
de o derecede iddetli olaca+ söylenebilir (Rodrik ve Velasco, 1999:60-75).
24
Sonuç olarak, ksa vadeli sermaye hareketleri faizleri yükseltip kuru
düürerek, krizleri beraberinde getirmektedir. Dünya üzerinde sermaye hareketleri
sonucu yaanan önemli krizler:
2.2.9.1. 1994 Meksika Krizi
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
Meksika 1994 yl Aralk aynda para birimi Pesoda büyük bir çökü yaam,
kriz beklentilerinin artmas üzerine, 20 Aralk 1994 tarihinde Pesoyu devalüe etmek
zorunda kalm ve bunun sonucunda büyük bir finansal kriz yaamtr. Meksika
Krizindeki temel nedenin 1980’lerle beraber hzla artan, krizden önceki birkaç
yldaki olumlu konjonktürün etkisiyle ülkeye giren büyük miktardaki ksa dönemli
sermayenin, de+erli yerli para, yüksek oranda cari ilemler aç+ ve politik
istikrarszlk nedeniyle ülkeden hzl bir ekilde çkmas oldu+u söylenmektedir.
Meksika’ya 1990 –1993 yllar arasnda giren özel yabanc sermaye 72,5 milyar
dolar bulmutur. 1994 ylnda hiçbir tahminin Meksika’da bir krizi öngörmemesine
ra+men, 1994 ylnn sonlarna do+ru ekonomide oluan panik havas nedeniyle
ülkenin d rezervleri 26 milyar dolardan 6 milyar dolara gerilemi, bunu da büyük
oranl bir devalüasyon takip etmitir (Akdi, 2000:6-7).
2.2.9.2. 1997 GüneydoHu Asya Krizi
Güneydo+u Asya ülkelerinin kriz öncesi dönemi incelendi+inde ciddi
saylabilecek makroekonomik dengesizlikler görünmemektedir. 1990’l yllarn
banda Avrupa ve Japonya’daki zayf büyüme, bu bölgelerdeki cazip yatrm
olanaklarn oldukça azaltmt. Büyük miktarlara ulaan özel sermaye, daha fazla
risk tayan Tayland, Endonezya, Güney Kore, Malezya ve Filipinler gibi
Güneydo+u Asya bata olmak üzere, yükselen yeni pazarlara kaydrlmaya
balamtr. Güneydo+u Asya’ya yönelik büyük miktarlarda ksa vadeli sermaye
girii, mali varlklarn fiyatn yükseltmi ve mali piyasalarda suni bir yükselie yol
açmtr.
Meksika’da oldu+u gibi Asya ülkelerinde de ulusal para birimlerinin reel
anlamda de+erlenmesi, ksa dönemli d borçlarn artmas, cari ilemler dengesinin
bozulmas döviz piyasasnda büyük basklara ve dengesizliklere neden olmutur.
Böyle bir durumda piyasalar Asya ülkelerinin uyguladklar döviz kuru
politikalarnn uzun süre daha devam edemeyece+i kansna varmlar ve döviz
25
kurlarna yönelik spekülatif hareketler hz kazanmtr. Bütün bunlara, göreceli
olarak pahal hale gelen Asya ülkelerinin ihraç mallar yüzünden ihracatn azalmas,
cari ilemler dengesinin büyük açklar vermesi ve bankalarn en çok kredi verdi+i
inaat sektöründe fiyatlarn hzla dümesi nedeniyle kötü kredilerin artmas
eklenince, Asya ülkeleri paralarn çok hzl biçimde devalüe etmek zorunda
kalmlardr. Ulusal paralarnn hzl de+er yitirmesini önlemek amacyla faiz
oranlarnn yükseltilmesi ve uluslararas rezervlerin kullanlmas da Asya
ülkelerindeki döviz kuru politikalarnn iflas etmesini önleyememitir (Altuno+lu ve
Gülo+lu, 2002:8).
2.2.9.3. 1998 Rusya Krizi
Rusya’da 1998 ylnda yaanan kriz öncesi, 1996 ve 1997 yllarnda mali
piyasalarda yabanc yatrm, önceki dönemlere kyasla, yaklak % 229 orannda
artmtr. Bu dönemde Rusya’da bankalara düük faizlerle kolayca para aktlm,
bankalar da iç piyasada % 60 gibi oldukça yüksek faizlerle bu paralar plase
etmilerdir. Ancak dünya petrol fiyatlarndaki % 50 düme ve Rusya’nn d
gelirlerinin % 40’n sa+layan enerji hammaddeleri sebebiyle u+ranlan 10 milyar
dolarlk kayp, piyasaya verilen kredilerin geri dönülerinde problemler meydana
getirerek krizin balamasna neden olmutur (Uluda+, 1998:4).
1998 ylnn ortalarndan itibaren piyasalardaki çalkantlar artm ve art arda
irket ve banka iflaslar yaanmtr. Tüm bunlarn bir sonucu olarak, 1998 A+ustos
aynda, Ruble-Dolar kuru, 1 dolar = 6 rubleden, 1 dolar = 9,5 rubleye devalüe
edilmi, döviz üzerinden sermaye hareketleri snrlandrlm, 90 günlük bir
moratoryum ilan edilmitir.
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
Rusya’ya göre krizin ortaya çkmasndaki en büyük pay yabanc
spekülatörlere aittir. Batl spekülatörler kolay ve yüksek kazanç peinde gidip,
Rusya’da hazine bonosu almay tercih etmilerdir. Yabanc yatrmclarn 1998
Mays ay itibaryla 20 milyar dolarlk yatrmla toplam hazine bonolarnn üçte
birine sahip olduklar görülmektedir. Büyük ihracatç irketlerin rublenin de+er
kaybetmesini beklemelerinin de piyasalarda var olan spekülatif beklentileri daha da
güçlendirmek suretiyle, krizde pay sahibi olduklar da söylenmektedir (Altuno+lu ve
Gülo+lu, 2002:8).
26
2.2.9.4. 1999 Brezilya Krizi
Brezilya’da, ekonomideki kötü durum nedeniyle 1990’larn banda
uygulamaya konulan “Real Plan” sonucunda, % 2700’lerde bulunan enflasyon, 4,5
ylda % 1-3 seviyelerine gerilemi, daraltc politika uygulanmasna ra+men % 4’lük
büyüme oran yakalanm, özelletirme politikalar baarl bir ekilde uygulanm ve
ülkeye büyük miktarda uluslararas sermaye girii yaanmtr.
Ekonomide yaanan bu olumlu hava uzun sürmemitir. 1998 ve 1999
yllarnda Do+u Asya ve Rusya Krizlerinin de etkisiyle ülkeye giren sermaye de
gözle görülür ekilde bir azal meydana gelmitir. Bu dönemde portföy
yatrmlarnda yaklak 18 milyar dolarlk bir azalma olmutur. Brezilya’da, Rusya
krizinden hemen sonra günlük ortalama 1 milyar dolar sermaye çk yaand+ndan,
bu kaç dengeleme çalmalar sonucunda 30 milyar dolar rezerv kayb olumutur.
Sermaye çkn durdurma çabalar sonuç vermemi ve yaanan kriz daha da
derinlemitir (Turagay, 1999:13).
2.3. TÜRKYE’DE KISA VADEL SERMAYE HAREKETLER
Türkiye’de sermaye hareketlerinin serbestletirilmesi çalmalar 1980’de “24
Ocak Ekonomik Ostikrar Tedbirleri” ile yürütülen ekonomik ve finansal reformlarla
ba+lantl olarak balatlmtr.
Bu tedbirlerin temel amac, iç ve d piyasada istikrar ve dengeyi gerçekletirmek
olmutur. Bu sebeple hükümet iç piyasay serbestletirmek, fiyat kontrollerini kaldrmak,
d ticareti liberalletirmek ve tevik etmek, devalüasyonlar yapmak, mevzuata
kolaylklar getirmek yollarna bavurmutur (Kavrako+lu, 1990:10).
24 Ocak 1980 Ekonomik Ostikrar Tedbirlerini takip eden süreçte, sabit kur
sisteminden serbest kur sistemine geçilmi, faiz hadleri üzerindeki kontroller
kaldrlmtr. Ayrca ulusal mali piyasalarn geliimi ve uluslararas piyasalara
entegrasyonun sa+lanmas açsndan sermaye piyasalar üzerindeki kstlamalar
kaldrlmtr. Bu uygulamalar desteklemek için vergi avantajlar sa+lanmtr (Ta,
2001:91).
27
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
2.3.1. Türkiye’de K(sa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Geli9imi
Türkiye’de finansal reform süreci 1980 sonras finansal serbestleme
programnn bir uzants olarak geliim göstermitir. 1984’te döviz alm satm
serbestletirilmi, 1989’da da kambiyo kontrolleri tamamyla kaldrlarak yurt içi ve
yurt d sermaye hareketleri serbestletirilmitir. Ulusal finans piyasalarnda
Sermaye Piyasas Kurulu oluturulmu, Ostanbul Menkul Kymetler Borsas
kurulmutur (Yeldan, 2006:129). Uygulanan yapsal reform programyla da açk,
piyasa odakl yaklamn hakim oldu+u ekonomik sisteme geçilmitir.
1989 ylnda sermaye hareketlerinin serbestlemesinin altnda yatan neden, 1986
ylndan itibaren artan mali açklar yurt içinden borçlanlarak giderilmeye çallm,
fakat bu durum özel yatrmlar dlayc bir etki ile sonuçlanmtr. Bu açklarn
kapatlmasnda ikinci bir yol, yabanc fonlarn ülkeye giriinin sa+lanmas olarak
görülmütür.
Sermaye Hareketlerinin serbestletirilmesi ile ilgili “Türk Paras Kymetini
Koruma Hakknda 32 Sayl Karar” 11 A+ustos 1989 tarihinde Resmi Gazete’de
yaymlanmtr. Bu karar ve ilgili düzenlemelerle sermaye hareketleri tamamen
liberalletirilmi ve konvertibiliteye yönelik en önemli admlar da atlmtr. Söz
konusu kararla getirilen temel düzenlemeler öyledir:
• Türkiye’de yerleik kiiler; bankalar ve özel finans kurumlarndan hiçbir
snrlama olmakszn döviz alabilirler ve döviz bulundurmak için herhangi bir
kstlamaya tabi de+ildirler.
• Türkiye’de yerleik kiiler, Türkiye’de yerleik olmayan kiilere verdikleri
her türlü hizmet karl+nda aldklar dövizi ülke içine getirebilirler.
• Yurtdnda yerleik kiilerin OMKB’de kota edilmi ve Sermaye Piyasas
Kurulu izniyle çkarlm her türlü menkul kymeti alma ve satmalar serbesttir.
• Türkiye’de yerleik kiilerin bankalar ve özel finans kurumlar vastasyla
yabanc borsalarda kota edilmi menkul kymetleri; Merkez Bankas tarafndan alm
satm yaplan yabanc para birimleri cinsinden hazine bonosu ve devlet tahvili satn
alp satmalar ve bu kymetlerin al bedellerini yurtdna transfer etmeleri serbesttir.
28
• Türkiye’de yerleik kiilerin, yurtdnda menkul kymet çkarmalar,
piyasaya sürmeleri ve satmalar serbesttir.
• Türkiye’de yerleik kiilerin yurt dndan menkul kymet getirmeleri ve
yanlarnda yurt dna çkarmalar serbesttir.
• Yabanc sermayenin satndan ya da tasfiyesinden do+an gelirler bankalar
ya da özel finans kurumlar aracl+yla ülke dna transfer edilebilir.
• Yurtdndan döviz kredisi almak serbesttir.
• Türkiye’de yerleik olmayan kiilerin Türk liras hesap açtrmalar ve bu
hesaplara ilikin anapara ve faizleri Türk liras ya da döviz olarak transfer ettirmeleri
serbesttir.
• Gayrimenkul satlar üzerindeki yasak kaldrlmtr ve gayrimenkul
satndan elde edilen gelirin transfer ettirilmesi serbesttir.
• Türkiye’de yerleik olmayan kiilerin döviz almalar ve transfer ettirmeleri
ve yurt dna Türk liras göndermeleri serbesttir.
1989 sonras dönemde, özellikle bu uygulama sonras, ekonominin makro
düzeyde performans, net sermaye giri ve çklarna ar duyarl bir konuma
gelmitir. Ekonomi dolarizasyon sürecine girmi, ulusal paraya olan talep azalm ve
esnek kur politikas izlenmeye balanmtr. Türkiye’nin mali, kurumsal ve altyap
koullar, do+rudan yabanc yatrmlar için cazip bir ortam oluturmad+ndan, d
finansman daha çok ksa vadeli sermaye hareketleri ile sa+lanmtr.
29
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
Tablo 2.1. Türkiye’de Sermaye Hareketleri (Milyon Dolar)
Y(l
Toplam
Sermaye
Hareketleri
DoHrudan
Yat(r(mlar
Portföy
Yat(r(mlar(
Uzun Vadeli
Sermaye
Hareketleri
K(sa Vadeli
Sermaye
Hareketleri
1990 4.037 700 547 -210 3.000
1991 -2.397 783 623 -783 -3.020
1992 3.648 779 2.411 -938 1.396
1993 8.903 622 3.917 1.370 2.994
1994 -4.257 559 1.158 -784 -5.190
1995 4.565 772 237 -79 3.635
1996 5.483 612 570 1.636 2.665
1997 6.969 554 1.634 4.788 -7
1998 -840 573 -6.711 3.985 1.313
1999 4.829 138 3.429 344 918
2000 9.584 112 1.022 4.276 4.174
2001 -14.557 2.855 -4.515 -1.131 -11.766
Kaynak: TCMB, Ödemeler Dengesi Ostatistikleri, www.tcmb.gov.tr
1980 sonras sermaye akmlar rakamsal olarak incelendi+inde artt+
görülmektedir. Bu art 1990’l yllara gelindi+inde 1991, 1994 ve 1998 yllar hariç
tutulursa hzlanmtr. Türkiye’ye giren yabanc sermaye miktar yaklak olarak
1980’de 672 milyon dolar iken, 1985’de 1 milyar dolara 1990’da 4 milyar dolara
1996’da 5,5 milyar dolara yükselmitir. 1991 körfez krizi, 1994 Türkiye’de yaanan
ekonomik kriz ve 1998’de Asya ve Rusya krizlerinin etkisiyle ülkemizden önemli
miktarda sermaye çk yaanmtr. 1991 ylnda Türkiye’den çkan net sermaye
miktar yaklak olarak 2,5 milyar dolar, 1994 ylnda 4,3 milyar dolar, 1998 ylnda
ise 840 milyon dolardr. 1999 ve 2000 yllarnda ise sermaye girilerinde artlar
yaanm ve 1999 ylnda ülkeye giri yapan net yabanc sermaye yaklak 4,9 milyar
dolar iken, 2000 ylnda 9,6 milyar dolara yükselmitir. 2001 ylnda ise Kasm ve
Eubat krizlerinin etkisiyle ülkemizden 14,6 milyar dolar civarnda sermaye çk
yaanmtr.