bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
2.2.8. Enflasyon Üzerine Etkisi
Geli mekte olan ülkelere yönelik sermaye akmnn hzlanmas ile birlikte
bunun fiyatlara etkisi genellikle dü ürücü yöndedir. Bununla birlikte sermaye
akmnn hzlanmas ile yüksek enflasyona sahip ülkelerin hedefledikleri enflasyon
oranlarna dönmeleri tam olarak gerçekle memektedir. Enflasyonun kontrol edilmesi
veya dü ürülmesi büyük ölçüde, sermaye giri inin para arzndaki geni lemeye
etkisinin snrlandrlmas ve yine sermaye giri inin döviz kurlarndaki etkisinin
snrlandrlmas ile sa+lanabilmektedir (Pamuk, 2006:40-41).
Ayrca Latin Amerika ülkelerinde, önemli sermaye giri inin oldu+u dönemde
sk para politikas ve yüksek reel faiz oranlar, reel olarak hayli de+erlenmi ülke
paras ve kamu kesiminin harcamalarnda büyük boyutlara varan ksnt gibi
politikalar uygulanm tr. Uygulanan bu politikalarn varl+ ile enflasyon a a+
çekilmi tir. Ancak sa+lanan fiyat istikrar ile ilgili iki temel sorun bulunmaktadr.
Bunlardan ilki, bu istikrar sa+lamak için katlanlan üretim, istihdam ve gelir da+lm
bozukluklar bulunmaktadr. Okincisi ise, fiyat istikrar sa+lamaya yönelik olarak
uygulanan politikalar, son derece hassas ve uzun süre korunmas oldukça zor olan
dengeler üzerinde oturmaktadr (Önder ve Türel, 1993:122).
Bu politikalar uzun süre ekonomideki di+er dengelerle yürütmek ve hzl bir
büyüme sa+lamak hayli zor görünmektedir. Nitekim reel faiz oranlarnn ve ülke
parasnn reel olarak sürekli de+er kazand+ bir ekonomide istenilen yatrm
seviyesine ula mak güçle mektedir.
2.2.9. Fiyat Dalgalanmalar( ve Krizler
Ksa vadeli yabanc sermaye giri leri, piyasadaki likiditeyi artrmaktadr.
Spekülatif amaçl sermayenin ülkeyi terk etmesiyle, finansal kurumlar likidite
sk kl+ ve ciddi finansal kayplarla kar kar ya kalmaktadrlar. Böyle bir
ortamda, borçlanmann maliyeti artmakta ve ekonomik belirsizlik ortam ekonominin
daha da bask altna girmesine yol açmaktadr.
Finansal varlk fiyatlarndaki de+i iklikler, ok dalgalanmalar hzla döviz,
hisse senedi gibi menkul kymet piyasalarna aktarmaktadrlar. Bu duruma “bula ma”
(contagion) ad verilmektedir. Bir ülkeye kar güvenlerini kaybeden yatrmclar
23
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
bula ma etkisiyle ayn co+rafi bölgede bulunan, benzer ekonomik yapya sahip
ülkelerden, bu ülkelerin makroekonomik göstergeleri iyi olsa dahi çkmaya
ba layabilmektedirler. Bu tür ‘sürü davran lar’ yatrmclarn ayn bilgi
kaynaklarn kullanyor olmalarndan ve asimetrik bilgiden kaynaklanmaktadr
(Unctad Papers, 1998:14).
Portföy yatrmlar sürecinde, rating kurulu larnn yatrmclara bilgi
sa+lamadaki rolleri büyüktür. Pek çok yatrmc, özellikle kurumsal yatrmclar,
ka+t ihraç edenlerin, büyük uluslararas rating kurulu larnn birinden bir kredi notu
bekler ve yatrm kararn bu nota göre verir. Hatta kurumsal yatrmclar, baz
hallerde belli bir kredi notunun altndaki menkul kymetlere yatrm yapmaktan
menedilmi lerdir. Örne+in, ABD emeklilik fonlarnn sadece en yüksek üç rating
kategorisinden birinde yer alan ticari ka+tlara yatrm yaplabilmektedir. (S&P
raiting sistemine göre AAA, AA, A grubunda olan ka+tlar.) Ohraç edilen bir menkul
kymetin risk derecesi yükseldikçe, söz konusu ka+da ait kredi ratingi dü er, bono
faizlerinin alm satm marj giderek artar. Tayland, G.Kore ve Endonezya’da tam bir
likidite krizi ba göstermi ken, kredi notlarnn yatrm derecesinden spekülatif
dereceye dü ürülmesi, ülkelerden daha fazla sermaye çk na sebep olmu tur. Kredi
notunun, ba layan kriz üzerindeki istikrar daha da bozucu etkisi, rating
kurulu larnn belirleyici etkisini gözler önüne sermi tir (Unctad Papers, 1998:40).
Uluslararas rezervlerine oranla ksa vadeli d borç oranlarnn daha yüksek
oldu+u ülkelerin, finansal krizlere çok yakn olduklar söylenebilir. Eimdiye kadar,
finansal krizleri tanmlarken milli parann de+er kaybna, rezervlerin azalmasna
baklmaktayken, günümüzde baz ekonomi dü ünürleri sermaye hareketlerinde
keskin bir ters dönü ü dikkate almaktadr.
Ayrca rezerv seviyesi, reel döviz kuru, kredi geni lemesi, kamuya verilen
krediler ve enflasyon gibi kriterlere önem verilirken, ksa vadeli d borçlar ihmal
edilmi tir. Rezervler içinde ksa vadeli d borç oran, potansiyel bir likidite sorunu
gösterebilece+i için, sermaye akmlarnn ters dönmesiyle tetiklenebilecek bir
finansal krizin i aretçisi de saylabilmektedir. Bir likidite sorunu olabilece+i
dü üncesi, geli mekte olan ülke piyasalarnda kolaylkla panik havas
yaratabilmektedir. Bir ülkenin ne kadar ksa vadeli d borcu varsa finansal krizlerin
de o derecede iddetli olaca+ söylenebilir (Rodrik ve Velasco, 1999:60-75).
24
Sonuç olarak, ksa vadeli sermaye hareketleri faizleri yükseltip kuru
dü ürerek, krizleri beraberinde getirmektedir. Dünya üzerinde sermaye hareketleri
sonucu ya anan önemli krizler:
2.2.9.1. 1994 Meksika Krizi
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
Meksika 1994 yl Aralk aynda para birimi Pesoda büyük bir çökü ya am ,
kriz beklentilerinin artmas üzerine, 20 Aralk 1994 tarihinde Pesoyu devalüe etmek
zorunda kalm ve bunun sonucunda büyük bir finansal kriz ya am tr. Meksika
Krizindeki temel nedenin 1980’lerle beraber hzla artan, krizden önceki birkaç
yldaki olumlu konjonktürün etkisiyle ülkeye giren büyük miktardaki ksa dönemli
sermayenin, de+erli yerli para, yüksek oranda cari i lemler aç+ ve politik
istikrarszlk nedeniyle ülkeden hzl bir ekilde çkmas oldu+u söylenmektedir.
Meksika’ya 1990 –1993 yllar arasnda giren özel yabanc sermaye 72,5 milyar
dolar bulmu tur. 1994 ylnda hiçbir tahminin Meksika’da bir krizi öngörmemesine
ra+men, 1994 ylnn sonlarna do+ru ekonomide olu an panik havas nedeniyle
ülkenin d rezervleri 26 milyar dolardan 6 milyar dolara gerilemi , bunu da büyük
oranl bir devalüasyon takip etmi tir (Akdi , 2000:6-7).
2.2.9.2. 1997 GüneydoHu Asya Krizi
Güneydo+u Asya ülkelerinin kriz öncesi dönemi incelendi+inde ciddi
saylabilecek makroekonomik dengesizlikler görünmemektedir. 1990’l yllarn
ba nda Avrupa ve Japonya’daki zayf büyüme, bu bölgelerdeki cazip yatrm
olanaklarn oldukça azaltm t. Büyük miktarlara ula an özel sermaye, daha fazla
risk ta yan Tayland, Endonezya, Güney Kore, Malezya ve Filipinler gibi
Güneydo+u Asya ba ta olmak üzere, yükselen yeni pazarlara kaydrlmaya
ba lam tr. Güneydo+u Asya’ya yönelik büyük miktarlarda ksa vadeli sermaye
giri i, mali varlklarn fiyatn yükseltmi ve mali piyasalarda suni bir yükseli e yol
açm tr.
Meksika’da oldu+u gibi Asya ülkelerinde de ulusal para birimlerinin reel
anlamda de+erlenmesi, ksa dönemli d borçlarn artmas, cari i lemler dengesinin
bozulmas döviz piyasasnda büyük basklara ve dengesizliklere neden olmu tur.
Böyle bir durumda piyasalar Asya ülkelerinin uyguladklar döviz kuru
politikalarnn uzun süre daha devam edemeyece+i kansna varm lar ve döviz
25
kurlarna yönelik spekülatif hareketler hz kazanm tr. Bütün bunlara, göreceli
olarak pahal hale gelen Asya ülkelerinin ihraç mallar yüzünden ihracatn azalmas,
cari i lemler dengesinin büyük açklar vermesi ve bankalarn en çok kredi verdi+i
in aat sektöründe fiyatlarn hzla dü mesi nedeniyle kötü kredilerin artmas
eklenince, Asya ülkeleri paralarn çok hzl biçimde devalüe etmek zorunda
kalm lardr. Ulusal paralarnn hzl de+er yitirmesini önlemek amacyla faiz
oranlarnn yükseltilmesi ve uluslararas rezervlerin kullanlmas da Asya
ülkelerindeki döviz kuru politikalarnn iflas etmesini önleyememi tir (Altuno+lu ve
Gülo+lu, 2002:8).
2.2.9.3. 1998 Rusya Krizi
Rusya’da 1998 ylnda ya anan kriz öncesi, 1996 ve 1997 yllarnda mali
piyasalarda yabanc yatrm, önceki dönemlere kyasla, yakla k % 229 orannda
artm tr. Bu dönemde Rusya’da bankalara dü ük faizlerle kolayca para aktlm ,
bankalar da iç piyasada % 60 gibi oldukça yüksek faizlerle bu paralar plase
etmi lerdir. Ancak dünya petrol fiyatlarndaki % 50 dü me ve Rusya’nn d
gelirlerinin % 40’n sa+layan enerji hammaddeleri sebebiyle u+ranlan 10 milyar
dolarlk kayp, piyasaya verilen kredilerin geri dönü lerinde problemler meydana
getirerek krizin ba lamasna neden olmu tur (Uluda+, 1998:4).
1998 ylnn ortalarndan itibaren piyasalardaki çalkantlar artm ve art arda
irket ve banka iflaslar ya anm tr. Tüm bunlarn bir sonucu olarak, 1998 A+ustos
aynda, Ruble-Dolar kuru, 1 dolar = 6 rubleden, 1 dolar = 9,5 rubleye devalüe
edilmi , döviz üzerinden sermaye hareketleri snrlandrlm , 90 günlük bir
moratoryum ilan edilmi tir.
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
Rusya’ya göre krizin ortaya çkmasndaki en büyük pay yabanc
spekülatörlere aittir. Batl spekülatörler kolay ve yüksek kazanç pe inde gidip,
Rusya’da hazine bonosu almay tercih etmi lerdir. Yabanc yatrmclarn 1998
Mays ay itibaryla 20 milyar dolarlk yatrmla toplam hazine bonolarnn üçte
birine sahip olduklar görülmektedir. Büyük ihracatç irketlerin rublenin de+er
kaybetmesini beklemelerinin de piyasalarda var olan spekülatif beklentileri daha da
güçlendirmek suretiyle, krizde pay sahibi olduklar da söylenmektedir (Altuno+lu ve
Gülo+lu, 2002:8).
26
2.2.9.4. 1999 Brezilya Krizi
Brezilya’da, ekonomideki kötü durum nedeniyle 1990’larn ba nda
uygulamaya konulan “Real Plan” sonucunda, % 2700’lerde bulunan enflasyon, 4,5
ylda % 1-3 seviyelerine gerilemi , daraltc politika uygulanmasna ra+men % 4’lük
büyüme oran yakalanm , özelle tirme politikalar ba arl bir ekilde uygulanm ve
ülkeye büyük miktarda uluslararas sermaye giri i ya anm tr.
Ekonomide ya anan bu olumlu hava uzun sürmemi tir. 1998 ve 1999
yllarnda Do+u Asya ve Rusya Krizlerinin de etkisiyle ülkeye giren sermaye de
gözle görülür ekilde bir azal meydana gelmi tir. Bu dönemde portföy
yatrmlarnda yakla k 18 milyar dolarlk bir azalma olmu tur. Brezilya’da, Rusya
krizinden hemen sonra günlük ortalama 1 milyar dolar sermaye çk ya and+ndan,
bu kaç dengeleme çal malar sonucunda 30 milyar dolar rezerv kayb olu mu tur.
Sermaye çk n durdurma çabalar sonuç vermemi ve ya anan kriz daha da
derinle mi tir (Turagay, 1999:13).
2.3. TÜRKYE’DE KISA VADEL SERMAYE HAREKETLER
Türkiye’de sermaye hareketlerinin serbestle tirilmesi çal malar 1980’de “24
Ocak Ekonomik Ostikrar Tedbirleri” ile yürütülen ekonomik ve finansal reformlarla
ba+lantl olarak ba latlm tr.
Bu tedbirlerin temel amac, iç ve d piyasada istikrar ve dengeyi gerçekle tirmek
olmu tur. Bu sebeple hükümet iç piyasay serbestle tirmek, fiyat kontrollerini kaldrmak,
d ticareti liberalle tirmek ve te vik etmek, devalüasyonlar yapmak, mevzuata
kolaylklar getirmek yollarna ba vurmu tur (Kavrako+lu, 1990:10).
24 Ocak 1980 Ekonomik Ostikrar Tedbirlerini takip eden süreçte, sabit kur
sisteminden serbest kur sistemine geçilmi , faiz hadleri üzerindeki kontroller
kaldrlm tr. Ayrca ulusal mali piyasalarn geli imi ve uluslararas piyasalara
entegrasyonun sa+lanmas açsndan sermaye piyasalar üzerindeki kstlamalar
kaldrlm tr. Bu uygulamalar desteklemek için vergi avantajlar sa+lanm tr (Ta ,
2001:91).
27
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
2.3.1. Türkiye’de K(sa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Geli9imi
Türkiye’de finansal reform süreci 1980 sonras finansal serbestle me
programnn bir uzants olarak geli im göstermi tir. 1984’te döviz alm satm
serbestle tirilmi , 1989’da da kambiyo kontrolleri tamamyla kaldrlarak yurt içi ve
yurt d sermaye hareketleri serbestle tirilmi tir. Ulusal finans piyasalarnda
Sermaye Piyasas Kurulu olu turulmu , Ostanbul Menkul Kymetler Borsas
kurulmu tur (Yeldan, 2006:129). Uygulanan yapsal reform programyla d a açk,
piyasa odakl yakla mn hakim oldu+u ekonomik sisteme geçilmi tir.
1989 ylnda sermaye hareketlerinin serbestle mesinin altnda yatan neden, 1986
ylndan itibaren artan mali açklar yurt içinden borçlanlarak giderilmeye çal lm ,
fakat bu durum özel yatrmlar d layc bir etki ile sonuçlanm tr. Bu açklarn
kapatlmasnda ikinci bir yol, yabanc fonlarn ülkeye giri inin sa+lanmas olarak
görülmü tür.
Sermaye Hareketlerinin serbestle tirilmesi ile ilgili “Türk Paras Kymetini
Koruma Hakknda 32 Sayl Karar” 11 A+ustos 1989 tarihinde Resmi Gazete’de
yaymlanm tr. Bu karar ve ilgili düzenlemelerle sermaye hareketleri tamamen
liberalle tirilmi ve konvertibiliteye yönelik en önemli admlar da atlm tr. Söz
konusu kararla getirilen temel düzenlemeler öyledir:
• Türkiye’de yerle ik ki iler; bankalar ve özel finans kurumlarndan hiçbir
snrlama olmakszn döviz alabilirler ve döviz bulundurmak için herhangi bir
kstlamaya tabi de+ildirler.
• Türkiye’de yerle ik ki iler, Türkiye’de yerle ik olmayan ki ilere verdikleri
her türlü hizmet kar l+nda aldklar dövizi ülke içine getirebilirler.
• Yurtd nda yerle ik ki ilerin OMKB’de kota edilmi ve Sermaye Piyasas
Kurulu izniyle çkarlm her türlü menkul kymeti alma ve satmalar serbesttir.
• Türkiye’de yerle ik ki ilerin bankalar ve özel finans kurumlar vastasyla
yabanc borsalarda kota edilmi menkul kymetleri; Merkez Bankas tarafndan alm
satm yaplan yabanc para birimleri cinsinden hazine bonosu ve devlet tahvili satn
alp satmalar ve bu kymetlerin al bedellerini yurtd na transfer etmeleri serbesttir.
28
• Türkiye’de yerle ik ki ilerin, yurtd nda menkul kymet çkarmalar,
piyasaya sürmeleri ve satmalar serbesttir.
• Türkiye’de yerle ik ki ilerin yurt d ndan menkul kymet getirmeleri ve
yanlarnda yurt d na çkarmalar serbesttir.
• Yabanc sermayenin sat ndan ya da tasfiyesinden do+an gelirler bankalar
ya da özel finans kurumlar aracl+yla ülke d na transfer edilebilir.
• Yurtd ndan döviz kredisi almak serbesttir.
• Türkiye’de yerle ik olmayan ki ilerin Türk liras hesap açtrmalar ve bu
hesaplara ili kin anapara ve faizleri Türk liras ya da döviz olarak transfer ettirmeleri
serbesttir.
• Gayrimenkul sat lar üzerindeki yasak kaldrlm tr ve gayrimenkul
sat ndan elde edilen gelirin transfer ettirilmesi serbesttir.
• Türkiye’de yerle ik olmayan ki ilerin döviz almalar ve transfer ettirmeleri
ve yurt d na Türk liras göndermeleri serbesttir.
1989 sonras dönemde, özellikle bu uygulama sonras, ekonominin makro
düzeyde performans, net sermaye giri ve çk larna a r duyarl bir konuma
gelmi tir. Ekonomi dolarizasyon sürecine girmi , ulusal paraya olan talep azalm ve
esnek kur politikas izlenmeye ba lanm tr. Türkiye’nin mali, kurumsal ve altyap
ko ullar, do+rudan yabanc yatrmlar için cazip bir ortam olu turmad+ndan, d
finansman daha çok ksa vadeli sermaye hareketleri ile sa+lanm tr.
29
bitirme tezi izle, bitirme tezi konuları, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezi örneği, bitirme tezleri, bitirme ödevi, lisans bitirme tezi, tez konuları, iktisat, makro iktisat, mikro iktisat, istatistik bitirme tezi, muhasebe, maliye, Çalışma Ekonomisi, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri, bitirme tezleri, lisans bitirme tezi, bitirme tezi izle, Hukuka Giriş Bitirme Tezi, ,işkhvx<bitirme tezi konuları, bitirme ödevi, örnek bitirme tezi, bitirme projesi, bitirme tezi kuralları, bitirme tezi örneği, bitirme tezi örnekleri,
Tablo 2.1. Türkiye’de Sermaye Hareketleri (Milyon Dolar)
Y(l
Toplam
Sermaye
Hareketleri
DoHrudan
Yat(r(mlar
Portföy
Yat(r(mlar(
Uzun Vadeli
Sermaye
Hareketleri
K(sa Vadeli
Sermaye
Hareketleri
1990 4.037 700 547 -210 3.000
1991 -2.397 783 623 -783 -3.020
1992 3.648 779 2.411 -938 1.396
1993 8.903 622 3.917 1.370 2.994
1994 -4.257 559 1.158 -784 -5.190
1995 4.565 772 237 -79 3.635
1996 5.483 612 570 1.636 2.665
1997 6.969 554 1.634 4.788 -7
1998 -840 573 -6.711 3.985 1.313
1999 4.829 138 3.429 344 918
2000 9.584 112 1.022 4.276 4.174
2001 -14.557 2.855 -4.515 -1.131 -11.766
Kaynak: TCMB, Ödemeler Dengesi Ostatistikleri, www.tcmb.gov.tr
1980 sonras sermaye akmlar rakamsal olarak incelendi+inde artt+
görülmektedir. Bu art 1990’l yllara gelindi+inde 1991, 1994 ve 1998 yllar hariç
tutulursa hzlanm tr. Türkiye’ye giren yabanc sermaye miktar yakla k olarak
1980’de 672 milyon dolar iken, 1985’de 1 milyar dolara 1990’da 4 milyar dolara
1996’da 5,5 milyar dolara yükselmi tir. 1991 körfez krizi, 1994 Türkiye’de ya anan
ekonomik kriz ve 1998’de Asya ve Rusya krizlerinin etkisiyle ülkemizden önemli
miktarda sermaye çk ya anm tr. 1991 ylnda Türkiye’den çkan net sermaye
miktar yakla k olarak 2,5 milyar dolar, 1994 ylnda 4,3 milyar dolar, 1998 ylnda
ise 840 milyon dolardr. 1999 ve 2000 yllarnda ise sermaye giri lerinde art lar
ya anm ve 1999 ylnda ülkeye giri yapan net yabanc sermaye yakla k 4,9 milyar
dolar iken, 2000 ylnda 9,6 milyar dolara yükselmi tir. 2001 ylnda ise Kasm ve
Eubat krizlerinin etkisiyle ülkemizden 14,6 milyar dolar civarnda sermaye çk
ya anm tr.